۵ فناوری درمان دیابت که در سال ۲۰۱۹ به بازار می‌آیند

 ۵ فناوری درمان دیابت که در سال ۲۰۱۹ به بازار می‌آیند

بیش از ۳۷۱ میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت هستند. دیابت یک بیماری مزمن است که به علت عملکرد نامنظم پانکراس که مسئول تولید هورمون انسولین است، ایجاد می‌شود. انسولین به گلوکز خون اجازه می‌دهد تا وارد سلول‌های بدن ما شود و از آن برای تولید انرژی استفاده کند. دو نوع دیابت وجود دارد: نوع ۱ و نوع ۲.

دیابت یا بیماری قند، یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین، پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است. دیابت دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک، تخریب سلول‌های بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول‌های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، چاقی و کم‌تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.

در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد؛ از این رو میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می‌گویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن می‌شود که می‌تواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. در این مقاله قصد داریم برخی از فناوری‌های جدید را که می‌توان از آنها برای مدیریت و درمان دیابت استفاده کرد، معرفی کنیم.

۱- پمپ انسولین هوشمند
پمپ انسولین (Insulin Pump) دستگاهی است الکترونیکی، مکانیکی و هیدرولیکی که وظیفه تزریق انسولین به زیر پوست بیمار دیابتی را طبق الگوهای تعیین شده در زمان و مقدار تعیین شده، بر عهده دارد. این دستگاه، مشکلات تزریق را بطور کل حذف می‌نماید و کنترل مناسب‌تری نسبت به سایر روش‌های کنترل قند خون به بیمار می‌دهد. بر خلاف پمپ‌های انسولین سنتی، پمپ‌های انسولین هوشمند می‌توانند بسیار دقیق عملیات تزریق انسولین را انجام دهند. درجه هوشمندی این دستگاه‌ها با پیشرفت فناوری به سرعت در حال افزایش است. امروزه پمپ‌های انسولینی وجود دارد که اطلاعات را در سطوح مختلف جمع‌آوری می‌کند تا از مصرف بیش از حد انسولین جلوگیری شود.

پمپ انسولین "X2" یکی از این دستگاه‌ها است. پمپ انسولین "X2" توسط کمپانی Tandem Diabetes Care توسعه داده شده است و توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) نیز مورد تأیید قرار گرفته است. این دستگاه جدید، انتشار انسولین را در زمان پیش‌بینی افت قند خون، متوقف و در زمان پیش‌بینی بالا رفتن قند خون، افزایش می‌دهد. این پمپ انسولین می‌تواند انسولین را با سرعت تعریف شده‌ای برای مدت معین یا متغیر بر اساس نیاز بیمار تحویل دهد.

این کمپانی اکنون در حال توسعه یک اپلیکیشن تلفن همراه است تا کاربران به کمک آن و تنها توسط بلوتوث بتوانند این اپلیکیشن را به دستگاه مذکور متصل کنند تا بر وضعیت پمپ نظارت داشته باشند.

۲- اسپری استنشاقی
گلوکاگون یک درمان برای "هیپوگلیسمی" (Hypoglycemia) شدید یا قند خون بسیار پایین است. دو نسخه جدید از این درمان، برای کمک به بیماران دیابتی توسعه داده شده است. یکی از این نسخه‌ها، "puff-up-your-nose" نام دارد و توسط کمپانی داروسازی Eli Lilly به منظور افزایش سریع قند خون توسعه داده شده است.

"گلوکاگون" (Glucagon)، هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوگز در خون از سلول‌های آلفای جزایر لانگرهانس لوزالمعده (پانکراس) ترشح می‌شود. عملکرد گلوکاگون بر عکس انسولین، موجب افزایش قند خون می‌شود. هیپوگلیسمی خفیف یا متوسط، به سادگی با مقداری نوشیدنی حاوی شکر برطرف می‌شود اما در هیپوگلیسمی شدید، بیمار با سرگیجه، حالت تهوع و حتی بی‌هوشی مواجه می‌شود. کیت‌های تزریق گلوکاگون یکی از درمان‌های اولیه برای هیپوگلایسمی شدید هستند که باید به یک ناحیه در عضله تزریق شوند.

فناوری جدید، شامل گلوکاگون استنشاقی به صورت اسپری بینی است که فرد باید نوک اسپری را به سوراخ بینی بچسباند تا با فشردن آن، گلوکاگون از طریق حفره بینی عبور کرده و با تنفس بیمار وارد بدن او شود. بر اساس تحقیق پژوهشگران، اسپری بینی کمپانی Eli Lilly می‌تواند به اندازه تزریق گلوکاگون در درمان هیپوگلیسمی شدید، مؤثر باشد.

۳- پمپ‌های انسولین بدون لوله
پیشرفت قابل توجهی در جایگزینی سیستم‌های تزریق انسولین به وجود آمده است و دستگاه "Omnipod" نیز یکی از آنهاست. Omnipod یک پمپ انسولین ضد آب است که در اواسط سال ۲۰۱۸ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) تأیید شد.

پمپ‌های انسولین بدون لوله، تمام ویژگی‌های پمپ انسولین را در خود دارند. این دستگاه برای مصرف سه روز از انسولین پُر می‌شود و از یک پمپ و یک باتری تشکیل شده است. این دستگاه بدون سیم بوده و با بلوتوث عمل می‌کند و از طریق مدیریت شخصی دیابت (PDM) کنترل می‌شود که مشابه گوشی‌های دارای سیستم عامل اندروید است. این نخستین دستگاهی است که که دارای "سیستم پروتکل امنیتی بالا" (Heightened Security Protocol System) است.

۴- سیستم مدیریت دیابت پیشرفته
سیستم مدیریت دیابت نقش مهمی در مدیریت بیماری‌های مزمن ایفا می‌کند. با فناوری‌هایی نظیر اینترنت اشیاء، این دستگاه‌ها می‌توانند حتی بهتر و دقیق‌تر از قبل نیز ایفای نقش کنند.

کمپانی تجهیزات پزشکی ایرلندی-آمریکایی "مدترونیک" که بزرگترین شرکت تولید کننده تجهیزات پزشکی در جهان محسوب می‌شود، در سال ۲۰۱۹ قصد دارد پیشرفت‌هایی را در سیستم Minimed 670G که قبلاً توسعه داده، اعمال کند. این سیستم جدید شامل یک حسگر پوشیدنی و دو اپلیکیشن تلفن همراه است. این دستگاه، نیاز فرد دیابتی به انسولین را تشخیص می‌دهد و بطور خودکار و بسته به نیاز فرد، تزریق انسولین به بدن فرد را انجام خواهد داد.

این سیستم از یک نمایشگر مداوم گلوکز، یک پمپ انسولین و یک گلوکومتر یا اندازه‌گیر گلوکز برای کالیبراسیون ساخته شده است. این دستگاه بطور خودکار میزان انسولین تحویلی را تنظیم می‌کند. این اصلاح میزان انسولین تزریقی بر اساس اطلاعاتی است که نمایشگر مداوم قند خون به دست می‌آورد. این کار با ارسال داده‌های قند خون از طریق الگوریتمی انجام می‌شود که تجزیه و تحلیل و تنظیمات بعدی مورد نیاز را انجام می‌دهد.

این دستگاه در ابتدا تنها برای کسانی که در سن ۱۴ سالگی یا بیشتر بودند، مجاز بود اما در ماه ژوئن ۲۰۱۸ توسط FDA به منظور استفاده برای کودکان ۷ تا ۱۴ ساله نیز تأیید شد.

۵- قلم‌های هوشمند انسولین
در حالی که اولین قلم انسولین در سال ۱۹۸۵ در دسترس قرار گرفت، قلم جدیدتر و هوشمندانه انسولین یکی از پیشرفت‌هایی است که به طور خودکار می‌تواند به ثبت دُز انسولین کمک کند. اخیراً کمپانی Companion Medical قلم انسولین "InPen" را همراه یک اپلیکیشن گوشی هوشمند که با بلوتوث کار می‌کند، توسعه داده است.

مدیر اجرایی کمپانی سازنده می‌گوید: این دستگاه، ترکیبی از مزایای پمپ‌های انسولین را به سادگی و با قیمت قلم انسولین به بیماران ارائه می‌دهد و به بیماران و کادر درمانی اطمینان می‌دهد که دیابت بطور بهینه مدیریت می‌گردد. پمپ انسولین InPen از نظر وزن و اندازه‌ مانند قلم‌های دیگر انسولین است، قابل استفاده مجدد می‌باشد و برای یک سال می‌تواند استفاده شود. کارتریج‌های آن می‌تواند بطور هفتگی یا ماهانه بسته به میزان استفاده فرد از انسولین تعویض شود.

اپلیکیشن مخصوص این دستگاه، اطلاعاتی در مورد انسولین از جمله بهترین دُز برای مدیریت بهینه دیابت، دمای انسولین، سابقه تزریق انسولین، آخرین دُز تزریق شده و میزان انسولین باقیمانده در قلم را بر روی گوشی همراه کاربر نمایش می‌دهد.