نگهداری و كار با ونتيلاتور

نگهداری و كار با ونتيلاتور

در ونتيلاتورهاي امروزي از تهويه فشار مثبت استفاده مي‌شود كه در آن گاز با فشار به داخل ريه‌ها فـرستـاده مـي‌شـود و بـديـن تـرتيب عمل دم انجام مــي‌گـيــرد ولــي سـيكـل بـازدم غيـرفعـال اسـت. راه ارتباطي بيمار و دستگاه به يك لوله محدود مي‌شود و از نظر انواع تنفس دهي بسيار انعطاف پذير است.
مـعـمـولا لـولـه‌هاي هوا و اتصالات دچار ايراد مـي‌شـونـد. لـولـه‌هـاي آسـيـب ديده و پوسيده بايد سريعاً تعويض شود. مرطوب ساز و نبيولايزرها احـتمال مسدود شدگي دارند ؛ تميز كردن مداوم آن‌ها توصيه مي‌شود. در صورتي كه مايع (خون ، ادرار ، سالين ، بتادين ، آب و ...) وارد دستگاه شود ، لازم است دستگاه سريعاً باز و قسمت‌هاي آسيب ديده (سوييچ ها ، رله ها ، موتورها يا فيلترهاي هوا) تـعـويـض شـود. كنترل كردن ماهانه جريان نشت الكتريكي و كاليبراسيون هر 6 ماه يك بار الزامي است. فيلترهاي هوايي لوله بيمار بايد مرتباً تميز يا تعويض شود. لامپ ها ، سوييچ ها ، وسايل فعال كننده ، موتورها و هيترها وسايل الكتريكي هستند كـه بـه صورت متناوب نياز به بررسي و تعويض دارند. ونـتـيـلاتـور بـايـد در مـكـاني قرار گيرد كه از ابـــزارهـــاي فــرسـتـنــده (فــركــانــس‌هــاي راديــويــي پراكنده) فاصله مناسبي داشته باشد. همچنين در محيطي كه MRI موجود است نبايد قرار گيرد.

منبع اكسيژن و هوا   
در دسـتـگـاه ونتيلاتور معمولا سه اتصال منبع شامل: كمپرسور ، ورودي هوا و ورودي اكسيژن وجود دارد كه هر يك بايد به ورودي مخصوص خود متصل شوند. در منبع هوا يا اكسيژن نبايد هيچ گـونـه آبي وجود داشته باشد. همچنين به منظور جلوگيري از آسيب به ونتيلاتور مطمئن شويد كه تمامي ورودي اتصالات عاري از هر گونه نشتي و آلودگي است.

كاليبراسيون سنسور اكسيژن
كـلـيــد  را فـشــار دهـيـد. ايـن كـار سبـب مي‌شود دستگاه به مدت 2 دقيقه اكسيژن 100% را به بيمار بدهد و بدين گونه سنسور اكسيژن كاليبره شـود. مـشـخـصه اكسيژن هميشه فعال است مگر اين‌كه توسط كاربر غير فعال شده باشد.

نمادها
بـر روي صـفـحـه نـمـايـش دسـتـگـاه نـشـانه‌هايي ممكن است ظاهر شود كه در اينجا به توضيح سه مـورد از آن‌هـا مـي‌پـردازيـم (R نـمـاد مـقاومت و C علامت پذيرش است) :

(C(xxxxxx یا (R(xxxxxx: فلو بيمار كمتر از 0/1 ليتر بر دقيقه است ؛ جريان هواي بيمار كمتر از آستانه مورد انتظار است. در اين حالت شكل موج تنفس و داده‌هاي نمايش داده شده مربوط به بيمار را براي يافتن علت بررسي كنيد.          

(C(0 یا (C(500 و یا ()R: اين اندازه‌ها خارج از محدوده فيزيولوژيك قرار گرفته اند. شكل موج تــنــفــــس و مــــدار بــيــمــــار بــــايـــد بــــررســــي شـــود.                                                                                                  

(C(xxx یا (R(yyy: در این صورت C كـمتر از 1/3‌ است. اگر وزن بيمار كمتر از 24 كيلوگرم باشد ، مدار مخصوص كودك بايد نصب شود.  

آلارم

١- سـنـسـور اكـسـيـژن: در ايـن حـالـت سـنـسور اكسيژن كاليبره نيست يا اين‌كه خراب شده است. جـهـت رفـع آن دكـمـه  را فـشـار دهيد. در صـورت عـدم رفع اين آلارم ، سنسور را تعويض كنيد.  

 ٢- P_CIRC : فشـار راه هـوايـي انـدازه گيـري شـده تقريباً برابر يا بزرگ‌تر از محدوده تنظيم شده است. بـررسي لوله درون ناي و وضعيت بيمار پيشنهاد مـي‌شـود. در بـيمار مواردي چون تغيير صداهاي تنفسي مانند خس خس كردن يا اتساع قفسه سينه به صورت نامتقارن ، مي‌تواند سبب افزايش فشار شود. تجمع مايع در مدار ، مشكلات مدار ، انسداد لوله هوايي و تجمع مايع در فيلتر مي‌تواند در اين مورد تأثيرگذار باشد.  

 ٣- O2% : در ايـن مــورد درصــد اكــســيــژن اندازه‌گيري شده در طول هر يك از فازهاي مربوط به سيكل تنفسي %7‌ يا بيشتر است. منبع اكسيژن ، هوا و در نهايت ونتيلاتور را بازبيني كنيد. افت فشار اكسيژن مي‌تواند سريع يا به آرامي صورت گيرد. در افت سريع ، احتمال نشتي در منبع اكسيژن وجود دارد كه بايد اتصالات بررسي شوند. ممكن است راه هوايي توسط مخاط مسدود شده باشد كه در ايـن حالت ساكشن پيشنهاد مي‌شود. در افت آرام ، در نظـر گـرفتـن وضعيـت بيمـار مـاننـد وجود سرفه يا صداهاي خس خس در نفس كشيدن در اولويت قرار مي‌گيرند.      

٤-  V_TE : حجم جاري بيمار در هر بار تنفس بيش از حد مجاز است. بيمار و تنظيمات دستگاه را بررسي كنيد تا از تغييرات مقادير C و R مطلع شويد.    

٥-  V_ETOT : حجـم دقيقـه اي خـارج از محـدوده پذيرفته شده است. مانند مورد قبل، وضعيت بيمار و پارامترهاي دستگاه را كنترل كنيد.    

٦-  V_ti : حجم ارائه شده از طريق هر لوله، برابر يـا بـيـشتر از محدوده حجم جاري است. احتمال نشت لوله وجود دارد.                          

٧-  f_TOT :  ايـن آلارم در حـين تنفس با حجم كنترل شده ظاهر مي‌شود و علت آن به احتمال زياد كاهش حجم جاري است. در صورت عدم رفع آن ، اتصالات ونتيلاتور را برداشته و با نمايندگي مجاز تماس بگيريد.        

٨- كم بودن حجم جاری: نشت هوا به علت قطـع‌شـدن مـدار ونتيـلاتـور يا اتصالات نبولايزر ، پارگي يا شكاف در سيم‌ها از جمله عوامل ايجاد آن اسـت. از اتصـال صحيح دستگاه به بيمار مطمئن شـويـد. سپـس نشـت هـوا در لـولـه ورود به ناي و سيستم ونتيلاتور را كنترل كنيد.
                                                                                              

٩- آپنه: در اين آلارم نياز به تغيير مد دستگاه به وضعيتي است كه حمايت تنفسي بيشتري از بيمار به عمل مي‌آورد.       

١٠- عـدم عملكرد ونتيلاتور: اين آلارم زماني رخ مـي‌دهـد كه سخت افزار شكسته يا نرم افزار حيـاتـي دستگـاه دچـار مشكـل شـده باشد. در اين مورد به نمايندگي‌هاي مجاز مراجعه كنيد.          

١١- فن: اگر فیلتر فن مسدود شده باشد یا به خوبی عمل نکند ، این آلارم رخ می دهد. در صورت انسداد فیلتر آن را تمیز کنید و اگر لازم بود ، فیلتر را تعویض کنید.                                                                                                                                                                          
عــــلاوه بــــر مـــوارد فـــوق آلارم‌هـــاي ديــگـــري همچون: P_COMP ، P_VENT ، باتري غير قابل استفاده ، دم بيش از حد طولاني و ... نيز وجود دارد كه در اين موارد نيز بررسي وضعيت بيمار ، يافتن نشتي و در نهـايـت مـراجعـه بـه نمـاينـدگي‌هاي مجاز پيشنهاد مي‌شود.   

توجه

به منظور اطمینان از سرویس دهی مناسب و اجتناب از صدمه به دستگاه یا فرد کاربر ، تنها باید افراد متخصص سرویس دستگاه را انجام دهند.                                                                                                               
‌بــراي جـلــوگـيـري از خطـرات شـوك ، مطمئـن شويد كه ونتيلاتور خاموش و از پريز برق جدا شده است. 
‌بـيـمـاران مـتـصـل به دستگاه بايد تحت نظارت پـرسـنـل پـزشـكـي قـرار گـيـرند و در صورت بروز مـشـكـل ، بـا تـوجـه به هشدار مربوط به هر يك از وضعيت‌هاي ذكر شده ، عكس العمل لازم توسط كادر درمان انجام شود.   
براي جلوگيري از خطر آتش سوزي ، كبريت ، سيگار روشن و تمام منابع مشتعل شونده ديگر را (مـاننـد داروهـاي بيهـوشـي مشتعـل شـونده يا گرم كننـده) بـايد از منابع اكسيژن و دستگاه ونتيلاتور دور نگه داشت. از لوله اكسيژن پوسيده ، ساييده شده يا آغشته به مواد قابل احتراق مانند: گريس يا روغن استفاده نكنيد. در صورت آتش سوزي يا احساس بوي سوختگي ، بلافاصله ونتيلاتور را از منبع اكسيژن دور كنيد.   
‌ونتيلاتور را به صورت دوره اي بررسي كنيد و قطعات فرسوده ، معيوب و آلوده را جايگزين و يا تميز كنيد. 

نظافت
در هنگـام تميـز كـردن ، تمـامـي قسمـت‌ها را از ونتيلاتور جدا كنيد و پس از نظافت ، آن‌ها را استريل كـنـيــد. قطعـات را در محلـول آب گـرم و صـابـون بــشـــويـيــد ، سـپــس آن‌هــا را خـشــك كـنـيــد. بــراي ضـــدعــفــونــي كــردن مـعـمــولا از Puritan Bennett اسـتـفـاده مـي‌شـود. بـه مـنظور جلوگيري از انتقال آلودگي يا صدمه ، جابجايي فيلترها بايد با دقت صورت گيرد. در پايان قطعات را بازرسي و از سالم بـودن آن‌هـا اطـمـيـنـان حـاصـل كـنـيد. توجه داشته بـاشـيـد كـه قرارگيري طولاني مدت قسمت‌هاي دستگاه در محلول صابون سبب كاهش عمر مفيد قـطـعـات ، ايـجـاد لـكـه يـا حـتي ترك بر روي آن‌ها مــــي‌شـــود. بــنـــابـــرايـــن بـــراي نــظـــافـــت دســتــگـــاه دستورالعمل كارخانه سازنده را دنبال كنيد.

کلمات کلیدی: biomedical engineering ، مهندسی پزشکی ، آشنایی با مهندسی پزشکی ، معرفی مهندسی پزشکی ، مهندسی پزشکی گرایش بالینی ، مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک ، مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک ، مهندسی پزشکی گرایش بیومتریال (بیومواد) ، مهندسی پزشکی ایران ، مهندسی پزشکی دانشگاه پیام نور ، پایگاه آموزشی و اطلاع رسانی مهندسی پزشکی ، اخبار و تازه های مهندسی پزشکی ، مقالات مهندسی پزشکی ، آموزش مهندسی پزشکی ، دانلود کتاب های مهندسی پزشکی ، دانلود جزوه های مهندسی پزشکی ، دانلود نمونه سوالات امتحانی مهندسی پزشکی ، ونتیلاتور ، نگهداری ونتیلاتور ،  کار با ونتیلاتور ، عیب یابی ونتیلاتور ، کالیبراسیون ونتیلاتور ، نظافت ونتیلاتور ، منبع اکسیژن ، سنسور اکسیژن